Το φετινό καλοκαίρι ανακοινώθηκαν δύο νέα θαλάσσια πάρκα, τα οποία φιλοδοξούν να προστατεύσουν τα σημαντικά οικοσυστήματα, τη βιοποικιλότητα της περιοχής, ενώ παράλληλα προκύπτουν όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό και γεωπολιτικές διαστάσεις οι οποίες τα αναδεικνύουν και ως στρατηγικές επιλογές που σχετίζονται με την ασφάλεια, την οικονομία, τη διαχείριση φυσικών πόρων και την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή.
Πόσα θαλάσσια πάρκα έχει ανακοινώσει η Ελλάδα;
Η Ελλάδα ήδη από το 1992 έχει ανακοινώσει το εθνικό πάρκο Αλόννησου Βορείων Σποράδων για τη μεσογειακή φώκια και από το 1999 το εθνικό θαλάσσιο πάρκο Ζακύνθου για την προστασία της χελώνας καρέτα καρέτα.
Πέραν αυτών, αναμένεται, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, τα θαλάσσια πάρκα Νοτίου Αιγαίου Ι – Κυκλάδων και Ιονίου. Αυτό μάλιστα το διάστημα ολοκληρώνεται -ως τις 22 Σεπτέμβρη, εκτός ενδεχομένου παράτασης- και η διαβούλευση των νομοσχεδίων. Αξίζει να σημειωθεί πως πολλές από τις περιοχές, και πολλές τους «διαστάσεις» προστατεύονται από το δίκτυο Natura και άλλες περιβαλλοντικές νομοθετικές πρωτοβουλίες της Ελλάδας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή/και εν γένει διεθνείς. Στην Ελλάδα κάποιοι νόμοι που σχετίζονται με την περιβαλλοντική πολιτική είναι ενδεικτικά οι: Ν. 1650/1986 για την προστασία του περιβάλλοντος, Ν.3937/2011 για τη βιοποικιλότητα και βέβαια διάφορες ευρωπαϊκές οδηγίες όπως αυτές που διέπουν τη λειτουργία του δικτύου Natura, αποφάσεις συνόδων, όπως οι αποφάσεις της συνόδου της Βαρκελώνης το 2021 κ.α.
Χάρτης 1: Το θαλάσσιο πάρκο του Ιονίου όπως έχει ανακοινωθεί από την κυβέρνηση.
Χάρτης 2: Το θαλάσσιο πάρκο Νοτίου Αιγαίου Ι – Κυκλάδες, όπως έχει ανακοινωθεί από την κυβέρνηση.
Ποια η σημασία τους;
Τα δύο νέα λοιπόν θαλάσσια πάρκα περιλαμβάνουν πολλά είδη και υποείδη, κοραλλιογενείς υφάλους και οικολογικούς διαδρόμους σε μια περιοχή που διαμορφώθηκε από γεωλογικές διεργασίες εκατομμυρίων ετών. Οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες, ως είθισται, ασκούν έντονη πίεση και σε αυτές τις περιοχές, κυρίως από δραστηριότητες αλιείας εντός της υφαλοκρηπίδας, κι από την τουριστική δραστηριότητα με φέρει έντονα πλέον τα σημάδια και κάποιες συνέπειες του υπερτουρισμού.
Η προστασία αυτών των οικοσυστημάτων αποτελεί αναμφίβολα έναν σημαντικό στόχο, καθώς η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί για την υιοθέτηση μέτρων ως το 2030, ενώ ταυτόχρονα προκύπτουν και γεωπολιτικές διαστάσεις, με την Ελλάδα να ενισχύει και την αυτοκυριαρχία της στην περιοχή, αφού πλέον θεσμοθετεί, ειρηνικά, σχετικά με θαλάσσιες περιοχές. Τα δύο νέα πάρκα λοιπόν, αναδεικνύουν εκτός των άλλων και τη σύνδεση μεταξύ περιβαλλοντικής πολιτικής και γεωπολιτικών ισορροπιών, με πιο ειρηνικά μέσα, σε ένα τοπίο το οποίο χαρακτηρίζεται από γεωπολιτικές ζυμώσεις και πιέσεις, που προκύπτουν και από το Τουρκολιβυκό σύμφωνο (euronews).
Οι επενδύσεις που αναμένονται σε υποδομές εποπτείας/παρακολούθησης, η ανάπτυξη συνεργασιών με διεθνείς περιβαλλοντικές οργανώσεις και η εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών παρακολούθησης θαλάσσιων οικοσυστημάτων εξυπηρετούν την προστασία της φύσης, ενισχύουν παράλληλα την ανάπτυξη και την εθνική παρουσία στη Μεσόγειο, καθώς οι κινήσεις αυτές μπορούν να λειτουργήσουν ως εργαλεία διπλωματίας, δημιουργώντας πλαίσια συνεργασίας και συμφωνιών.
Συνοψίζοντας η επιτυχία του όλου εγχειρήματος, δε κρίνεται μόνο από τον προφανή και ιδιαίτερα σημαντικό στόχο της προστασίας των οικοσυστημάτων αλλά και από την ικανότητα της χώρας να ισορροπήσει τα οικολογικά, οικονομικά, γεωπολιτικά και τουριστικά συμφέροντα, δημιουργώντας συνδέσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε αλληλεπιδράσεις στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της Μεσογείου, ενισχύοντας την ειρήνη, την ευημερία των λαών και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Μέρος των πληροφοριών που εμπεριέχονται στο άρθρο είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης του αρθρογράφου με την τεχνολογία GenAI.