Έπειτα από τον τρίτο θερμότερο Ιούνιο στη Δυτική Ευρώπη, στα μέσα Ιουλίου, η Ευρώπη αναστέναξε εκ νέου χωρίς έλεος. 46 βαθμοί Κελσίου στη Βόρεια Ιταλία. 44 στην Αυστρία. 42 στη Βουδαπέστη, στην Ελλάδα πάνω από 43. Και στην Ιβηρική, τα θερμόμετρα ξεπέρασαν τους 47.
Η Ευρωπαϊκή ήπειρος σε κόκκινο συναγερμό.
Τα κύματα καύσωνα που σάρωσαν την Ευρώπη τον Ιούνιο και τον Ιούλιο καταγράφηκαν ήδη ως μερικά από τα πιο ακραία θερμικά φαινόμενα στην ιστορία της ηπείρου.
Η μεσογειακή λεκάνη και η Κεντρική Ευρώπη μπήκαν σε κατάσταση αντοχής — στα νοσοκομεία, στα χωράφια, στα εργοτάξια. Οι πόλεις δοκιμάστηκαν: δίκτυα ηλεκτρισμού, ύδρευσης, μεταφορών λύγισαν υπό τη θερμική πίεση. Αναφέρονται χιλιάδες νεκροί από τη ζέστη.
Κι ενώ οι αριθμοί είναι τρομακτικοί, το πραγματικό ερώτημα είναι άλλο: Πώς φτάσαμε ως εδώ; Ή μάλλον: γιατί δεν σταματήσαμε νωρίτερα;
Τα “heat domes” και η υπερθέρμανση.
Τα φετινά φαινόμενα οφείλονται σε επίμονους θερμικούς θόλους, “heat domes”, υψηλά βαρομετρικά που εγκλωβίζουν τη θερμότητα για μέρες, ίσως και εβδομάδες. Ο ζεστός, ξηρός αέρας παραμένει συσσωρευμένος στην ατμόσφαιρα, ενώ παρατηρείται γενικότερα άπνοια και πλήρης ηλιοφάνεια. Η διάρκειά τους επηρεάζεται από τα “jet streams” τα οποία με την αυξομείωση της έντασής τους επηρεάζουν ανάλογα και την ένταση και διάρκεια των θερμικών αυτών θόλων.
Η κλιματική κρίση ενισχύει τέτοια φαινόμενα. Δεν τα «δημιουργεί», αλλά ευθύνεται για την αυξημένη συχνότητά, διάρκεια κι έντασή τους.
Δεν είναι απλά αριθμοί.
Οι επιπτώσεις δεν είναι εύκολο να γίνουν αντιληπτοί μόνο με αριθμούς. Ο κόσμος πρέπει να αντιληφθεί ότι οι επιπτώσεις περιλαμβάνουν μέχρι και το πέρας της αναπνοής για πολλούς συμπολίτες μας καά τη διάρκεια του μεσημεριανού ιδρώτα.
Άνθρωποι που αναγκάζονται να εργάζονται χωρίς σκιά, ηλικιωμένοι μόνοι σε διαμερίσματα χωρίς κλιματισμό, βρέφη σε προσφυγικούς καταυλισμούς ανήκουν στις πρώτες ομάδες κινδύνου.
Ο καύσωνας για την ώρα δεν έχει για όλους τις ίδιες συνέπειες. Οι ανθρώπινες ανισότητες, και οι γεωγραφικές κατανομές αυξομειώνουν τις επιπτώσεις. Είναι εύλογο να αναφερθεί ότι οι γεωγράφοι και άλλοι επιστήμονες, χρησιμοποιούν ανοικτά πλέον όρους όπως «βιώσιμες θερμοκρασιακές ζώνες» και «κλιματικές μετακινήσεις» ακόμα κι εντός της πάλαι ποτέ εύκρατης Ευρώπης.
Επίλογος:
Η διαχείριση της κλιματικής κρίσης έχει απίστευτες γεωγραφικές αφετηρίες και προεκτάσεις. Η αποτελεσματική διαχείριση ακόμη κι ενός καύσωνα απαιτεί γνώση γεωγραφίας και αποτελεσματικά διοικητικά μέτρα τα οποία θα βοηθούν τους ευάλωτους και θα αμβλύνουν τις κοινωνικές και γεωγραφικές ανισότητες προς όφελός τους. Αλλά και μακροπρόθεσμα, χρειάζονται στρατηγικές, τοπικές, διεθνείς και παγκόσμιες για την αποτελεσματική διαχείριση του ζητήματος.
Το Γεωγράφος.GR ενημερώνει υπεύθυνα τους αναγνώστες του ότι στο εν λόγω άρθρο έχει χρησιμοποιηθεί και η τεχνολογία GenAI μαζί βεβαίως με γνώσεις κι έρευνα του αρθρογράφου.