Άκουσες πρόσφατα ότι το Royal Court of Tiebele μπήκε στη λίστα Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco και δε ξέρεις τι είναι; Άκου λοιπόν! Το Royal Court of Tiébélé, ελληνιστί «Βασιλική Αυλή του Τιεμπελέ», είναι ένας ολόκληρος βασιλικός οικισμός, ένα από τα πιο παλιά και εντυπωσιακά παραδείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής των Kassena — μιας από τις πιο παλιές εθνοτικές ομάδες της περιοχής.
Δηλαδή που είναι ακριβώς;
Μπουρκίνα Φάσο, όμως σχετικά κοντά στα σύνορα με τη Γκάνα. Συγκεκριμένα στους πρόποδες του λόφου Tchébili, 172 χιλιόμετρα νότια της πρωτεύουσας της Μπουρκίνα Φάσο, Ουαγκαντούγκου και περίπου δεκαπέντε χιλιόμετρα βόρεια των συνόρων με την Γκάνα,
Πότε έγινε αυτό;
Τον 16ο αιώνα.
Σχολιασμός:
Οι Κassena δεν χτίζουν απλώς σπίτια· φτιάχνουν καμβάδες ζωής. Τα σπίτια είναι χαμηλά, χτισμένα από πηλό, και όχι τυχαία: μελετημένα να πολεμούν τη σκληρή ζέστη και να σέβονται το έδαφος. Και ύστερα… τα διακοσμούν με χειροποίητες τοιχογραφίες, ζωγραφισμένες με φυσικές χρωστικές: λευκό από καολίνη, μαύρο από κάρβουνο, κόκκινο από σίδηρο. Όλα τραγουδάνε μια ιστορία — σύμβολα προστασίας, αφηγήσεις οικογένειας, πνευματικές ρίζες.
Στο κέντρο του Tiébélé υπάρχει το παλάτι του βασιλιά, το πιο στολισμένο και σεβαστό κτίσμα. Αλλά μην περιμένεις χλιδή δυτικού τύπου· εδώ η δύναμη κρύβεται στην απλότητα, την ιερότητα της τέχνης, την αυστηρή γεωμετρία των χώρων. Εδώ, ακόμα και ο τρόπος που περπατάς ανάμεσα στα κτίσματα έχει νόημα.
Κι όμως, η βασιλική αυλή του Tiébélé παρέμενε παράξενα άγνωστη στον κόσμο. Παρά τις φωνές που υψώνονταν πρόσφατα μπήκε στη λίστα της UNESCO. Σκέψου το λίγο: ένα μέρος τόσο όμορφο, τόσο παλαιό, τόσο εύθραυστο… και όμως περνούσε κάτω από το ραντάρ της διεθνούς αναγνώρισης. Γιατί; Ίσως γιατί δεν φοράει τα βαριά στολίδια της “προόδου”· ίσως γιατί αντιστέκεται, ήσυχα, στη λήθη.
Να πω την αλήθεια; Κρατάω μια κρυφή αγωνία γι’ αυτό. Η παράδοση του Tiébélé τρίζει υπό το βάρος της σύγχρονης πίεσης, της μετανάστευσης, της κλιματικής αλλαγής. Το Royal Court είναι πανέμορφο, αλλά και εύθραυστο σαν αυγό σε χέρια ανέμων.
Ποια κριτήρια πληροί;
Πληροί το κριτήριο iii. Όπως αναφέρεται στην ίδια την Unesco, «Η βασιλική αυλή του Tiébélé αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα ενός χωμάτινου αρχιτεκτονικού συγκροτήματος, το οποίο διακρίνεται ως προς τις τεχνικές κατασκευής του, τη χωρική, κοινωνική και λειτουργική κατανομή του, το ρόλο ανδρών και γυναικών στην κατασκευή του, την πολλαπλότητα των αρχιτεκτονικών μορφών του, το διακοσμητικό του ύφος και την ιδιαιτερότητά του ως ζωντανός τόπος. Αποτελεί μια εξαιρετική απεικόνιση του πολιτισμού της Kasena, του οποίου η αρχιτεκτονική της βασιλικής αυλής και οι τοιχογραφικές διακοσμήσεις είναι αντιπροσωπευτικές, καθώς και των συναφών κοινωνικών, ανθρωπολογικών και πολιτικών πτυχών. Αυτά τα χαρακτηριστικά αποτελούν εξαιρετική και ζωντανή μαρτυρία του πολιτισμού και των παραδόσεων του λαού Kasena, οι οποίες εξελίχθηκαν με την πάροδο του χρόνου, διατηρώντας παράλληλα την ταυτότητα και τις αξίες του λαού Kasena».
Απολαμβάνοντας μερικές φωτογραφίες:
Τα πνευματικά δικαιώματα των φωτογραφιών που προβάλλονται ανήκουν στην: © DGCA/MCCAT. Μερικοί από τους φωτογράφους είναι οι: Adama BIKIENGA, Barthélémy KABORE. Περισσότερες εικόνες στην ιστοσελίδα της Unesco.
